MEB'den Uzman Öğretmen Maaşlarına Kritik Düzenleme

Uzman öğretmen nedir ve bu unvan eğitimcilere neler sağlar? 2Bu unvan, 2005 yılında yürürlüğe giren düzenlemeyle birlikte öğretmenlik mesleğini üç farklı kariyer seviyesine ayıran sistemin bir parçası haline gelmiştir.

Peki, uzman öğretmen nasıl olunur ve kimler uzman öğretmen olabilir? Öncelikle, bu unvanı kazanmak için en az 10 yıllık mesleki deneyim gerekmektedir. Ayrıca, her yıl bir kez düzenlenen sınavda en az 70 puan almak şarttır. Bu sayede öğretmenler, mesleki gelişimlerini belgeleyerek hem akademik hem de ekonomik açıdan ilerleme fırsatı yakalamaktadır. Biz de bu yazımızda, MEB'in uzman öğretmen maaşlarına getirdiği kritik düzenlemeyi ve bunun etkilerini detaylı olarak inceleyeceğiz.

MEB artırdığı uzman öğretmen maaşlarını neden yeniden düzenledi?

MEB'in uzman öğretmen maaşları konusunda düzenleme yapması, Türkiye'nin ekonomik koşullarından ve öğretmenlerin artan mali sıkıntılarından kaynaklanmaktadır. Öğretmen maaşları son yıllarda enflasyon karşısında büyük değer kaybı yaşamış durumda. Anadolu Eğitim Sendikası'nın verilerine göre, 10 yıl önce 977 dolar olan öğretmen maaşları günümüzde 512 dolara düşmüş bulunuyor .Bu düşüş, eğitimcilerin geçim sıkıntısı yaşamasına neden olmaktadır.

Öğretmenler Türkiye'nin genelinde görülen yüksek ev kiralarından, artan gıda masraflarından ve temel ihtiyaçlarını zorla karşılar durumda olduklarını belirtiyorlar. Maaşların bırakın yoksulluk sınırını, açlık sınırının bir tık üzerinde olduğu vurgulanıyor . Bu ekonomik baskı, MEB'i uzman öğretmen maaşlarını yeniden düzenlemeye zorlayan faktörlerden biridir.

Diğer yandan, 2025 Ocak ayında memurlara yapılacak olan maaş zammının önceki yıllara göre daha düşük olması bekleniyor .Bununla birlikte, 2025 Ocak ayında öğretmen maaşlarına %11 oranında zam yapılması öngörülüyor. Ayrıca, memur maaşlarına %6 oranında toplu sözleşme zammı yapılacağı da duyurulmuştu. Bu zamların yanı sıra, 2024 yılının ikinci yarısında gerçekleşen enflasyon oranına bağlı fark da maaşlara eklenecek.

Uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik tazminatları konusunda en büyük sorun ise, bu ödemelerin emekliliğe yansımamasıdır. Yüz binlerce uzman öğretmen ve başöğretmen, kariyerleri boyunca aldıkları tazminatların emekliliğe yansıtılmasını talep etmektedir. Emekli olan öğretmenler, tazminat ve ek ders ücreti gibi ödemeleri alamadıkları için oldukça düşük emekli maaşı almak zorunda kalıyorlar .

Öğretmenlik Meslek Kanunu kapsamında, hükümet tarafından 1. derecedeki öğretmenlerle ilgili 3600 ek gösterge maddesinin bulunduğu ve yaklaşık 60 bin öğretmenin bu haktan yararlandığı belirtildi. Sistemde toplam 1,2 milyon öğretmen ve 411 bin civarında emekli öğretmen var . Bu düzenleme ile yaklaşık 470 bin öğretmen 3600 ek gösterge hakkından yararlanmış olacak.

Yeni maaş düzenlemesi kimleri kapsıyor ve nasıl uygulanacak?

Yeni düzenlemeye göre, uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik kariyer basamakları için hem maaş artışları hem de başvuru koşulları yeniden yapılandırılmıştır. Özellikle, kariyer basamaklarındaki ilerlemeler için gerekli şartlar netleştirilmiştir.

Uzman öğretmen unvanı için öğretmenlerin en az 10 yıl hizmeti bulunması, halen öğretmen olarak görev yapması, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmaması ve Uzman Öğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olması gerekmektedir Benzer şekilde, başöğretmen unvanı için uzman öğretmenlikte en az 10 yıl hizmeti bulunması, halen uzman öğretmen olarak görev yapması ve Başöğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olması şartları aranmaktadır .

Ayrıca, 18 Ekim 2024 tarihinde görevde bulunan öğretmen ve uzman öğretmenler için bir geçiş hükmü bulunmaktadır. Buna göre, 30 Nisan 2025 tarihi itibarıyla toplam 20 yıllık çalışma süresini tamamlamış olan öğretmenler, uzman öğretmenlikte 10 yıl hizmeti olma şartı aranmaksızın, başöğretmen unvanı için başvurabileceklerdir.

Maaş düzenlemesi kapsamında uzman öğretmenlere ödenen tazminatlar da yeniden belirlenmiştir. Maaş derecesi 1 ve 2 olan uzman öğretmenlere 5.846 TL (önceki 5.174 TL), diğer derecelerdeki uzman öğretmenlere ise 4.872 TL (önceki 4.312 TL) tazminat ödenecektir. Başöğretmenler için ise maaş derecesi 1 ve 2 olanlara 11.693 TL (önceki 10.348 TL), diğer derecelerdeki başöğretmenlere 9.745 TL (önceki 8.624 TL) tazminat ödenecektir.

Uzman öğretmen ve başöğretmen unvanları için yapılacak başvurular 25 Aralık 2024 - 1 Ocak 2025 tarihleri arasında MEBBİS üzerinden alınacaktır. Eğitim programları ise OBA platformu aracılığıyla uzaktan eğitim yöntemiyle gerçekleştirilecektir. Her iki program da 80 ders saatinden oluşmaktadır.

Düzenleme kapsamında yüksek lisans yapan öğretmenler %7, doktora yapanlar ise %20 artırımlı ek ders ücreti alabileceklerdir.Ancak bu artışın sadece fiilen derse giren öğretmenler için geçerli olması, okul yöneticileri ve rehber öğretmenler arasında tartışma konusu olmaktadır.

Öğretmenler maaş düzenlemesine nasıl tepki verdi?

Eğitim camiasında uzman öğretmen maaşlarına yönelik yapılan düzenlemeler farklı tepkilerle karşılandı. Eğitim sendikaları ve öğretmenler, mevcut maaş düzenlemelerinin geçim koşullarını karşılamada yetersiz kaldığını belirterek daha yüksek zam oranları talep ediyor. Özellikle büyük şehirlerde yaşayan öğretmenler, kira ve temel giderlerdeki ciddi artışları göz önünde bulundurarak maaşlarının yeterli olmadığını düşünüyor.

Diğer yandan, sendikalar eğitim kalitesinin artırılabilmesi için öğretmenlerin maddi olarak daha iyi şartlarda olmaları gerektiğini savunuyor. Öğretmen maaşlarının artırılmasının yanı sıra ek ders ücretlerinin yükseltilmesi ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi gibi talepler de gündemde yer alıyor.

Sosyal medyada da öğretmen maaşları yoğun tartışmalara neden oldu. Bir öğretmenin "39 bin TL maaş yattı" şeklindeki paylaşımı kısa sürede binlerce yorum aldı. Kullanıcılar arasında maaşların yüksekliğini savunanlar ve öğretmenlerin çalışma koşullarına dikkat çekenler arasında tartışmalar yaşandı. Bu tartışmalar, 21 yıllık bir öğretmenin 61 bin TL'lik maaş bordrosunun paylaşılmasıyla daha da alevlendi.

Aynı zamanda özel sektörde çalışan öğretmenler de taban maaş haklarını savunmak için mücadele veriyor. Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası, 2014'te kaldırılan taban maaş yasasının geri getirilmesini talep ediyor. Sendika temsilcileri, kamudaki meslektaşlarıyla aynı düzeyde maaş ve sosyal haklar istiyor. Ancak yeni kabul edilen Öğretmenlik Meslek Kanunu'nda özel sektör öğretmenlerinin ekonomik ve sosyal haklarına dair herhangi bir madde yer almadı.

Bu yasa ile yaklaşık 230 bin öğretmene başöğretmenlik yolu açıldı ve onlara 10 bin TL'ye varan ek maaş ödenecek. Ayrıca, kariyer basamakları sınavı kaldırılarak hizmet yılı esasına göre kariyer planlaması yapılacak. Bu düzenlemeler, öğretmenlerin motivasyonunu artırmayı ve eğitim kalitesini yükseltmeyi hedefliyor.

Uzman öğretmenlerin ve başöğretmenlerin aldığı tazminatlara yapılan zamlar, öğretmenlerin ekonomik durumlarını iyileştirirken, bu kariyer basamaklarına ulaşmayı da teşvik edecek. Bununla birlikte, yeni düzenleme ile öğretmenlerin maaş derece ilerlemeleri hızlandırılacak ve bu durum öğretmenlerin sosyal haklarını da olumlu etkileyecek.

Sonuç

Sonuç: Uzman Öğretmen Maaş Düzenlemesinin Geleceği

MEB'in uzman öğretmen maaşlarına getirdiği düzenleme, eğitim camiasında önemli tartışmaları beraberinde getirmiştir. Öncelikle, bu düzenlemenin Türkiye'deki ekonomik koşullardan ve öğretmenlerin artan mali sıkıntılarından kaynaklandığını belirtmek gerekir. Öğretmen maaşları son yıllarda enflasyon karşısında değer kaybederken, uzman öğretmenlik kariyer basamağı birçok eğitimci için önemli bir ekonomik fırsat sunmaktadır.

Bununla birlikte, yeni düzenleme kapsamında uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik için yalnızca maaş artışları değil, başvuru koşulları da netleştirilmiştir. Özellikle, 1. ve 2. derecedeki uzman öğretmenlere ödenen tazminatların 5.846 TL'ye yükseltilmesi, eğitimcilerin ekonomik durumunu iyileştirmeyi hedeflemektedir. Ayrıca, yüksek lisans yapan öğretmenlere %7, doktora yapanlara ise %20 artırımlı ek ders ücreti verilmesi, mesleki gelişimi teşvik eden olumlu bir adımdır.

Düzenlemeye yönelik tepkiler ise oldukça çeşitlidir. Bazı öğretmenler yapılan artışları yetersiz bulurken, diğerleri kariyer basamaklarının genişletilmesini olumlu karşılamaktadır. Dolayısıyla, bu düzenlemenin eğitim kalitesine ne ölçüde katkı sağlayacağı zamanla ortaya çıkacaktır.

Son olarak, uzman öğretmenlik tazminatlarının emekliliğe yansımaması sorunu hala çözüm beklemektedir. Bu konuda yapılacak düzenlemeler, öğretmenlerin mesleki motivasyonunu daha da artıracaktır. Nihayetinde, öğretmenlerimizin ekonomik refahı, eğitim sistemimizin kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu sebeple, MEB'in gelecekte yapacağı düzenlemelerde öğretmenlerin taleplerini dikkate alması büyük önem taşımaktadır.