2025-2026 Eğitim Yılı Norm Fazlası ve Ücretli Öğretmen Sayısı Belli Oldu

Eğitim- Bir- Sen Genel Sekreteri Talat Yavuz X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda "Norm Fazlası Öğretmen Problemi Nasıl Çözülür?" başlıklı bir yazı yayınlandı. Paylaşılan bilgilere göre, 80 bin norm fazlası öğretmen ve 60 bin ücretli öğretmen mevcut.

İşte o yazı;

"***Pazartesi'den Pazartesi"ye***

•••NORM FAZLASI ÖĞRETMEN PROBLEMİ NASIL ÇÖZÜLÜR?▪︎▪︎▪︎

Norm fazlası öğretmen probleminin çözümüne dair elimizde üç önemli bilgi var: Bir milyon otuz beş bin öğretmenimiz, seksen bin norm fazlamız ve altmış bin ücretli öğretmenimiz var. Sayılara takılmayalım, yıllara göre değişse de tablo yaklaşık bu şekilde seyrediyor. Hem norm fazlası öğretnen hem de ücretli öğretmen görevlendirme mecburiyeti, eğitim sistemimizin çözüm bekleyen önemli bir problemi olarak orta yerde duruyor.

Bu problem, kamu kaynağının kötü kullanımından, mesleğin saygınlığına verdiği zarara kadar çok önemli sonuçlar doğuruyor. Neresinden bakarsanız bakın ortada çözüm bekleyen, geciktikçe çözümü daha da zorlaşan bir tablo var. Buna rağmen, günü kurtaran uygulamalardan ve popülizmden arınarak, köklü bir çözüm için hiçbir adım atılmadığı gerçeği de önümüzde durmaktadır.

Şimdi bu bilgiler ışığında bugüne bakacak olursak, bakanlığın norm fazlası öğretmenleri çok uzak okullara ataması, köklü bir çözümden ziyade, yılların ihmalinin bedelini bir grup öğretmene ödetmek olarak algılanıyor. Açıkçası ben bu adımı işaret fişeği atmak, imdat frenini çekmek veya köprüden önceki son çıkışı göstermek olarak görüyorum. Öyleyse amaç hâsıl oldu, problemi herkes gördü, şimdi uzak okullara yapılan atamaları iptal ederek, kalıcı çözüm için çalışmaya başlayabiliriz.

İşe, problemi tanımlarken kullandığımız kavramları gözden geçirerek ve işi baştan büyük oranda çözecek ilkeler belirleyerek başlamalıyız. Unutmayalım, hafızamızda “bankamatik memuru” diye çok olumsuz bir kavram var. Topluma norm fazlası öğretmeni, bankamatik memuru gibi anlatarak yaptığımız yanlışı; “Dersi olsun olmasın, bundan sonra, bütün norm fazlası öğretmenler, eşleştirdiğimiz okula gidecek ve idarenin verdiği görevi yapacak.” Diyerek ortadan kaldırabiliriz.

Hiçbir öğretmenin, göreve gitmeden maaş almayı içine sindiremeyeceğini kabul ederek, dersi/sınıfı olmayan bir öğretmenin, okulda hangi işleri yapabilir sorusuna cevap arayacak olursak, bir nefeste yirmi madde yazabiliriz. Maaşını ödeyip, ek ders ödemeyerek dışarıda tutulan bir öğretmenin; maaş karşılığı veya belli bir oranda ek ders ödenerek okulda tutulması arasındaki maliyet farkı çok rahat hesaplanabilir diye düşünüyorum.

Özenle ve ustaca çalışılır ve iyi anlatılabilirse, hem anayasal hak olan aile birliği sağlanır hem de norm fazlası öğretmen kavramı literatürden silinebilir. En başa dönerek eğitim fakültelerinin kontenjanından, mecburi hizmet bölgelerinin yeniden belirlenmesine kadar sistemi, birçok bileşenden oluşan ve popülizm yapmadan yönetilecek bir mecburiyet olarak görmek gerekiyor. Bir yandan norm fazlası öğretmen üreten sistemi dönüştürmek diğer yandan ise mevcut norm fazlalarını eritecek önlemleri almak gerekiyor.

Emekliliği özendirmek, öğretmen istihdamında zorlanılan bölgeler için teşvik sistemi kurmak, çok branşlı öğretmenliği hayata geçirmek, yerel birimlere ve çözümlere inisiyatif tanımak ve süreci dinamik yönetmek stratejik öneme sahiptir. Kurslar, destek eğitimleri, kulüp çalışmaları, proje danışmanlıkları, Harezmî uygulamaları, muhakkik olarak görevler yapma gibi onlarca çalışma başlığı belirlenebilir.

Okulların açıldığı bugün ortada bir an önce çözülmesi gereken bir problem var. On gün önce aile birliğini sağladık diyerek il veya ilçe emrine atadığımız öğretmenlerden birçoğu bugün okullarına gidemiyor. Özellikle küçük çocuğu olan kadın öğretmenler zor durumda kaldılar. Mutlaka tek tek görüşerek çözüm üretilmelidir. Yoksa rapor, ücretsiz izin vs. gündeme gelecek ve yine ücretli öğretmenlik kapıyı çalacaktır.

Talat YAVUZ

Eğitim-Bir-Sen Genel Sekreteri"